Σημειο ενδιαφεροντος

Το κάστρο Φιρκά συνδέεται με την παρουσία των Ενετών στην Κρήτη, καθώς κατασκευάστηκε στο βορειοδυτικό άκρο του ενετικού λιμένα των Χανίων. Ήταν ένα εντυπωσιακό οχυρωματικό έργο, ικανό να αποτρέψει κάθε εχθρική επίθεση και πήρε την ονομασία «Revellino Del Porto», δηλαδή Φρούριο του Λιμανιού. Η κατασκευή του ξεκίνησε περίπου στα μέσα του 16ου αι. και αποπερατώθηκε λίγα χρόνια πριν την πτώση της πόλης στους Τούρκους το 1645. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας το Revellino χρησιμοποιήθηκε κυρίως σαν στρατώνας και γι’ αυτό πήρε το όνομα Φιρκάς(στρατώνας στα τουρκικά). Στην αρχική του μορφή το κάστρο, εσωτερικά, ήταν διαμορφωμένο σε στρατώνες και αποθήκες πολεμικού υλικού, ενώ παράλληλα αποτελούσε και την έδρα του στρατιωτικού διοικητή της πόλης. Στο κέντρο περίπου της αυλής υπήρχε μια μεγάλη θολωτή δεξαμενή που συγκέντρωνε τα βρόχινα νερά των στεγών, ενώ τη βόρεια πλευρά του Revellino καταλάμβανε ένα συγκρότημα έξι συνεχόμενων θόλων στους οποίους υπήρχαν οι μεγάλες κανονιοθυρίδες για να καλύπτουν την είσοδο του λιμανιού. Αυτοί οι θολωτοί χώροι βολής χρησιμοποιήθηκαν ως φυλακές από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι τα χρόνια του εμφύλιου πολέμου. Σε περίπτωση πολιορκίας, έξω από την κεντρική πύλη υπήρχε στερεωμένος ένας ισχυρός σιδερένιος κρίκος, ο κέρκελος, στον οποίον δενόταν μια χοντρή αλυσίδα που στερεωνόταν με τη σειρά της σε έναν άλλο κέρκελο στην απέναντι μεριά για να κλείνει την είσοδο του λιμανιού. Για τη νεότερη ελληνική ιστορία, το φρούριο Φιρκά αποτελεί ένα σημαντικό μνημείο, καθώς εκεί την 1η Δεκεμβρίου 1913 ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, ο πρίγκιπας Γεώργιος και οι Κρήτες οπλαρχηγοί ύψωσαν την ελληνική σημαία επισφραγίζοντας έτσι την πολυπόθητη ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα.