Σημειο ενδιαφεροντος

Η Αρχαία Γόρτυνα βρίσκεται 45χλμ νότια του Ηρακλείου και τα ερείπιά της απλώνονται σε μία έκταση περίπου 4.000 στρεμμάτων. Η περιοχή κατοικήθηκε ήδη από την Νεολιθική εποχή. Μετά από τη Ρωμαϊκή κατάκτηση έγινε πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας Κρήτης και Κυρηναϊκής και έφτασε στη μέγιστη ακμή της, ωστόσο καταστράφηκε ολοκληρωτικά μετά από την αραβική κατάκτηση. Τρεις είναι οι εκδοχές για την ετυμολογία του ονόματος Γόρτυνα: η πρώτη αναφέρει πως πήρε το όνομά της από τον Γόρτυνα, γιό του Ραδάμανθυ, του βασιλιά της Φαιστού και αδερφού του Μίνωα, ο οποίος και την ίδρυσε, η δεύτερη θέλει τον ιδρυτή της τον Γόρτυνα να έχει καταγωγή από την Τεγέα της αρκαδικής Γορτυνίας, ενώ μία τρίτη παραλλαγή κάνει αναφορά στη Γόρτυνα που ήταν ιδρύτρια της πόλης, βασίλισσα της Κρήτης και μητέρα του βασιλιά Ταύρου. Στην καρδιά της ρωμαϊκής Γόρτυνας βρίσκεται το Πραιτώριο, η έδρα και η κατοικία του ανθύπατου διοικητή της Κρήτης. Ακριβώς βόρεια από το Πραιτώριο βρίσκονται η βορειοανατολική δεξαμενή και το Νυμφαίο καθώς και ο ναός του Απόλλωνα, των αρχαϊκών χρόνων και το Ιερό των Αιγυπτιακών θεοτήτων, το Iσιείον των Ρωμαϊκών χρόνων. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών αποκαλύφθηκαν και άλλα μνημεία όπως: το Ωδείο, ένα τυπικό ρωμαϊκό θέατρο του 1ου αιώνα μ.X., που στο βόρειο κυκλικό τοίχο του βρίσκεται η Μεγάλη Επιγραφή με τον Κώδικα Δικαίου. Το σπουδαίο αυτό εύρημα χρονολογείται το 450 π.X. περίπου και απηχεί το δίκαιο της μινωικής εποχής. Επίσης, έχουν βρεθεί η Ακρόπολη, που βρίσκεται στο λόφο του Αγίου Ιωάννη και ο Ναός του Αγίου Τίτου, που καταστράφηκε από τους Σαρακηνούς το 824. Στο χώρο υπάρχει ακόμη και ο ιερός πλάτανος της Γόρτυνας, κάτω από τον οποίο ο Δίας πήρε ανθρώπινη μορφή και έσμιξε με την Ευρώπη.